Vrijwilligerswerk
Steun uit de samenleving is onmisbaar voor goede doelen. Goede doelen staan voor idealen die door heel veel mensen worden omarmd. Om hun werk goed te kunnen doen, drijven zij naast de steun van donateurs ook op de inzet van vrijwilligers. Deze inzet is van grote waarde.
Veel goede doelen hebben hun vaste vrijwilligers. Maar het komt ook steeds meer voor dat mensen incidenteel of één dag vrijwillig meewerken aan een activiteit. In het bos werken, ouderen voorlezen of een activiteit organiseren bijvoorbeeld. Informatie over vrijwilligerswerk is (vooral) te vinden op de websites van goede doelen maar ook op vrijwilligerswerk.nl, nlvoorelkaar.nl, ikwilvrijwilligerswerkdoen.nl en op nationalevacaturebank.nl websites voor iedereen die vrijwilligerswerk zoekt of vrijwilligers nodig heeft.
Een speciale vorm van vrijwillige inzet is het inzamelen van geld voor een goed doel via een bijzondere (sport)prestatie waarbij de vrijwilliger zich laat sponsoren. Ook hierover kan het goede doel zelf informatie geven.
Wat is een vrijwilliger?
Vrijwilligerswerk is werk dat iemand onbetaald en onverplicht doet, voor anderen of voor de samenleving. Een vrijwilliger:
- verricht werkzaamheden voor een organisatie die niet is onderworpen aan vennootschapsbelasting of daarvan is vrijgesteld, een sportvereniging of sportstichting of een ANBI.
- is niet in dienst bij de organisatie, sportvereniging of sportstichting
- doet de werkzaamheden niet voor zijn/haar beroep.
- krijgt voor het werk eventueel een vrijwilligersvergoeding. Dat wil zeggen dat de vergoeding zo laag is dat deze niet in verhouding staat tot de omvang en het tijdsbeslag van het werk.
VOG
Wanneer je als vrijwilliger gaat werken, kan een VOG nodig zijn, een Verklaring Omtrent het Gedrag. Het is een verklaring waaruit blijkt dat je gedrag in het verleden geen bezwaar vormt voor het vervullen van een specifieke taak of functie in de samenleving.
Per 1 november 2018 is de nieuwe regeling Gratis VOG ingegaan: elke vrijwilliger die met mensen in een afhankelijkheidssituatie werkt, kan nu een gratis VOG aanvragen. De vrijwilliger kan met de VOG aantonen dat hij of zij in het verleden niet iets heeft gedaan dat het vrijwilligerswerk in de weg staat. Het doel van de nieuwe regeling is het voorkomen van verschillende vormen van grensoverschrijdend gedrag door vrijwilligers.
Op de site van de overheid lees je hoe je een VOG kunt aanvragen.
Vrijwilligersvergoeding
Als je vrijwilligerswerk doet (bijvoorbeeld verenigingswerk of buurtwerk), krijg je soms een vergoeding. Er is sprake van een vrijwilligersvergoeding als de vergoeding niet in verhouding staat tot de omvang en het tijdsbeslag van het werk. De vergoeding moet het karakter hebben van een onkostenvergoeding.
Vrijwilligers kunnen in drie gevallen een onbelaste vrijwilligersvergoeding krijgen:
- Is de vergoeding alleen voor inzet en niet voor werkelijk gemaakte kosten? Dan gelden de volgende voorwaarden.
- Is de vergoeding alleen voor gemaakte kosten? Dan is deze vergoeding niet belast. Bewaar wel al bonnetjes en hou een goede administratie bij.
- Is de vergoeding voor inzet én voor kosten? Dan gelden de volgende voorwaarden.
Een goed doel is niet verplicht om vrijwilligers een vrijwilligersvergoeding te geven. Wel hanteren veel goede doelen het principe dat vrijwilligers zelf geen kosten voor het vrijwilligerswerk hoeven te maken.
Vrijwilligersvergoeding en giften
Vrijwilligers bij een goed doel mogen onder bepaalde voorwaarden een bedrag als gewone gift aftrekken van de belasting. Er zijn twee situaties mogelijk:
- De vrijwilliger kan een vergoeding krijgen, maar ziet hiervan af.
- De vrijwilliger maakt kosten en krijgt hier geen vergoeding voor of ziet af van een vergoeding voor de gemaakte kosten.
De vrijwilliger kan vergoeding krijgen
Is het goede doel bereid een vrijwilligersvergoeding of reiskosten te betalen, maar ziet de vrijwilliger daarvan af? Dan mag de vrijwilliger het bedrag van deze vergoeding aftrekken. De vrijwilliger en het goede doel moeten dan wel kunnen aantonen dat zij aan de volgende voorwaarden voldoen:
- Het goede doel is een ANBI.
- Het goede doel heeft een verklaring afgegeven dat de vrijwilliger zich heeft ingezet voor de organisatie.
- Het goede doel heeft een regeling getroffen waardoor vrijwilligers in aanmerking komen voor een vergoeding.
- De financiële situatie van het goede doel is zo dat de vergoeding ook kan worden uitbetaald.
- Het goede doel heeft de bedoeling om de vergoeding daadwerkelijk uit te betalen.
- De vrijwilliger moet zelf kunnen bepalen dat hij (zij) de vergoeding niet wil ontvangen en aan het goede doel schenkt.
Voorbeeld vrijwilligersvergoeding en kosten
Je bent vrijwilliger bij een culturele ANBI. Je bent ouder dan 23 jaar. De culturele ANBI betaalt jou een vergoeding van € 4 per uur. In dit jaar zou je € 1.440 ontvangen, maar je ziet hiervan af. Je mag dit bedrag aftrekken als gift aan de culturele ANBI.
De vrijwilliger krijgt geen vergoeding voor de gemaakte kosten
Maakt de vrijwilliger kosten voor een (culturele) ANBI? Maar krijgt de vrijwilliger deze kosten niet vergoed? Dan kan er sprake zijn van een gift. Daarbij is van belang of de vrijwilliger een vergoeding kan krijgen voor deze kosten.
- De vrijwilliger kan vergoeding krijgen voor gemaakte kosten
De vrijwilliger kan vergoeding krijgen voor gemaakte kosten maar ziet hiervan af. Dan doet de vrijwilliger een gift. Hij/zij mag deze gift aftrekken als een gewone gift.
- De vrijwilliger krijgt geen vergoeding voor gemaakte kosten
Van een gift kan ook sprake zijn, als het goede doel gemaakte kosten niet kan vergoeden. Denk hierbij aan reiskosten (tot een bedrag van € 0,19 per kilometer), portokosten, of kosten voor enveloppen, papier of inkt.
Regelhulp vrijwilligersvergoeding
De Belastingdienst heeft op haar site een regelhulp geplaatst die organisaties en vrijwilligers kunnen gebruiken om antwoorden te krijgen op de vragen over de vrijwilligersvergoeding. Regelhulp vrijwilligers beantwoordt vragen zoals: Mag een vrijwilliger een vergoeding ontvangen en hoeveel mag dat zijn? Wat moet de vrijwilliger of de organisatie doen wanneer een vrijwilliger te veel ontvangen heeft?
Onbetaald werk
Onbetaalde vacatures bij goede doelen zijn te vinden op www.goededoelen.nl/vacatures/onbetaald.