Onbegrip en zorgen over afschaffing dwangsommen
Asielzoekers die lang moeten wachten op hun asielaanvraag kunnen de overheid niet langer dwingen sneller werk te maken van hun asielverzoek. Deze week stemde de Eerste Kamer in met een spoedwet die de afschaffing van dwangsommen mogelijk maakt. VluchtelingenWerk Nederland maakt zich grote zorgen over dit besluit omdat hiermee het drukmiddel om de grote achterstanden bij de IND weg te werken, is weggevallen. Duizenden asielzoekers hebben nog altijd geen idee wanneer hun asielprocedure begint en het tekort aan opvangplekken loopt steeds verder op.
De IND heeft wettelijk zes maanden tijd om een asielaanvraag te boordelen. Voor elke dag vertraging kon een asielzoeker de IND in gebreke stellen. Met een dwangsom kon worden afdwingen dat hun asielverzoek eerder werd afgehandeld. Als de IND daarop nog geen verdere stappen in de procedure zette, had een asielzoeker de mogelijkheid om naar de rechter te stappen.
Lange wachttijden
Met instemming van de Eerste Kamer schaft staatssecretaris Broekers-Knol nu dit pressiemiddel af omdat het systeem volgens het kabinet niet zou werken. De achterstanden zijn zo ver opgelopen dat het niet meer effectief zou zijn. Maar door verkeerde prognoses over het aantal nieuwe asielaanvragen en bezuinigingen op de IND waardoor er eerder honderden tijdelijke krachten vertrokken en er minder zaken behandeld konden worden, zijn de wachttijden bij de IND afgelopen jaren extreem opgelopen. De lange wachttijden zijn hiermee op de eerste plaats een gevolg van politieke en bestuurlijke keuzes.
Geen drukmiddel meer
Met de afschaffing hebben asielzoekers geen drukmiddel meer in handen. De gevolgen van de problemen bij de IND worden hiermee op asielzoekers zelf en op gemeenten afgeschoven. Inmiddels wachten nu 9.000 asielzoekers op de start van hun asielprocedure, sommigen al langer dan anderhalf jaar. De consequenties voor asielzoekers zelf van de lange wachttijden op een asielprocedure zijn enorm: hun leven ligt maanden of zelfs jaren stil. De gekmakende onzekerheid, ontbrekende informatievoorziening, gebrek aan activiteiten en onnodige verhuizingen zorgen voor groeiende onrust onder de wachtende asielzoekers.
Discriminatie, disproportioneel en onbehoorlijk bestuur
De afschaffing van de dwangsommen leidt daarnaast tot discriminatie, is disproportioneel en getuigt van onbehoorlijk bestuur omdat een groep mensen ten opzichte van andere burgers nu wordt benadeeld. Iedereen in Nederland heeft het recht om tegen de overheid in te gaan als een beslissing nog niet binnen de wettelijke termijn is genomen. Ook de Raad van State en Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken zijn kritisch. Zij adviseren een duidelijke einddatum bij een tijdelijke afschaffing en de mogelijkheid om naar de rechter te stappen.
Maak einde aan onzekerheid
Een asielzoeker zit niet te wachten op geld, maar op een beslissing op de vraag of Nederland ze bescherming wil bieden. Een drukmiddel voor een snellere beslissing blijft hierbij nodig, gezien de lange wachttijden. VluchtelingenWerk Nederland roept de staatssecretaris op een einde te maken aan de gekmakende onzekerheid onder wachtende asielzoekers. Zij moeten een reële indicatie van hun wachttijd krijgen om verder oplopende onrust te voorkomen.
Bron: Vluchtelingenwerk