UNICEF: gezondheid van miljoenen kinderen in gevaar door slecht eten

Miljoenen kinderen lijden onder de gevolgen van slechte voeding en een voedselsysteem dat hen in de steek laat, waarschuwt UNICEF vandaag in een nieuw rapport over kinderen, voedsel en voeding. 1 op de 3 kinderen onder de 5 jaar is slecht gevoed; 2 op de 3 kinderen onder de twee jaar leven op een ondermaats dieet, veroorzaakt door armoede, verstedelijking, klimaatverandering en slechte eetkeuzes.

The State of the World's Children 2019: children, food and nutrition stelt dat minstens 1 op de 3 kinderen onder de 5 jaar - of zo’n 200 miljoen kinderen - ondervoed is of overgewicht heeft. Bijna 2 op de 3 kinderen tussen de 6 maanden en 2 jaar krijgen geen voeding die hun snel groeiende lichaam en hersenen ondersteunt. Dit kan leiden tot slechtere hersenontwikkeling, zwak leervermogen, lage immuniteit, verhoogde infecties en verhoogt in vele gevallen hun kans op vroegtijdig overlijden.

‘Miljoenen kinderen leven van een ongezond dieet, omdat ze eenvoudigweg geen betere keuze hebben’, zegt Suzanne Laszlo, directeur van UNICEF Nederland. ‘Ze kunnen daardoor achterstanden oplopen, die ze hun leven lang niet meer inhalen. Ieder kind heeft recht op gezonde voeding, op kansen voor de toekomst.’

De meest opvallende conclusies uit het rapport:

  • 149 miljoen kinderen zijn te klein voor hun leeftijd of op een andere manier belemmerd in hun groei,
  • 50 miljoen kinderen zijn te dun voor hun lengte,
  • 340 miljoen kinderen - ofwel 1 op de 2 - lijden aan een tekort aan essentiële vitaminen en voedingsstoffen zoals vitamine A en ijzer,
  • 40 miljoen kinderen kampen met overgewicht of obesitas.

Het rapport waarschuwt dat slechte eet- en voedingspraktijken beginnen vanaf de eerste dagen van het leven van een kind. Terwijl borstvoeding levens kan redden, zeker op plekken met onveilig drinkwater, krijgt slechts 42 procent van de kinderen onder de zes maanden uitsluitend borstvoeding, een toenemend aantal kinderen krijgt flesvoeding. De verkoop van kunstmelk groeide de afgelopen jaren in de hogere middeninkomenslanden met 72 procent, grotendeels als gevolg van zwak beleid om borstvoeding te ondersteunen.

Wanneer kinderen rond de 6 maanden overschakelen op zachte of vaste voeding, worden er volgens het rapport bij te veel kinderen het verkeerde soort voeding geïntroduceerd. Wereldwijd krijgt bijna 45 procent van de kinderen tussen 6 maanden en 2 jaar geen groente of fruit te eten. Bijna 60 procent eet geen eieren, zuivel, vis of vlees.

Naarmate kinderen ouder worden, komt ongezond voedsel alarmerend dichtbij. Dat komt vooral door ongepaste reclame, de overvloed aan ultra-verwerkt voedsel en de toenemende toegang tot fastfood en dranken met veel suiker. Uit het rapport blijkt dat 42 procent van de schoolgaande jongeren in lage- en middeninkomenslanden minstens één keer per dag koolzuur- en suikerhoudende frisdranken neemt en 46 procent minstens eens per week fastfood eet. In landen met een hoog inkomen gaat dat om respectievelijk 62 procent en 49 procent. Als gevolg daarvan neemt het niveau van overgewicht en obesitas in de kindertijd en adolescentie wereldwijd toe. Van 2000 tot 2016 is het percentage kinderen tussen 5 en 19 jaar met overgewicht verdubbeld tot bijna 1 op de 5. Tien keer meer meisjes en twaalf keer meer jongens in deze leeftijdsgroep lijden vandaag de dag aan overgewicht dan in 1975.

De grootste last van ondervoeding wordt gedragen door kinderen en jongeren uit de armste en meest gemarginaliseerde gemeenschappen, aldus het rapport. Slechts 1 op de 5 kinderen van 6 maanden tot 2 jaar uit de armste gezinnen eet een voldoende gevarieerd dieet voor een gezonde groei. Zelfs in landen met een hoog inkomen, zoals het Verenigd Koninkrijk, is de prevalentie van overgewicht meer dan twee keer zo hoog in de armste gebieden vergeleken met de rijkste gebieden.

Daarnaast veroorzaken klimaatgerelateerde rampen ernstige voedselcrises. Droogte is bijvoorbeeld verantwoordelijk voor 80 procent van de schade en verliezen in de landbouw, waardoor de beschikbaarheid van voedsel voor kinderen en gezinnen, alsook de kwaliteit en de prijs van dat voedsel drastisch is veranderd. Om deze groeiende voedingscrisis in al haar vormen aan te pakken, doet UNICEF een dringende oproep aan regeringen, de particuliere sector, donoren, ouders, gezinnen en bedrijven om kinderen te helpen gezond op te groeien door:

  1. Kinderen en jongeren in staat stellen om te vragen om voedzaam voedsel, door voorlichting en het gebruik van effectieve wetgeving, zoals de suikerbelasting.
  2. Leveranciers van voedingsmiddelen stimuleren om gezonde, gemakkelijke en betaalbare voeding aan te bieden aan kinderen.
  3. Bouwen aan een gezonde voedingsomgeving voor jongeren door gemakkelijk te begrijpen etikettering en strengere controles bij de marketing voor ongezond eten.
  4. Het faciliteren van betere gezondheidszorg, water- en sanitaire voorzieningen, onderwijs en sociale bescherming, om betere groei te ondersteunen.

Bron: UNICEF