Sinds 2020 is het vermogen van de vijf rijkste mannen ter wereld meer dan verdubbeld. Per uur werden zij gemiddeld 14 miljoen dollar rijker. Tegelijkertijd zijn vijf miljard mensen wereldwijd armer geworden door de torenhoge inflatie. Ook in Nederland groeit de ongelijkheid. Hoog tijd om deze kloof te dichten – door de extreem rijken hoger te belasten.
Deze cijfers komen uit het nieuwe rapport over economische ongelijkheid dat Oxfam Novib traditiegetrouw publiceert tijdens het World Economic Forum in het Zwitserse Davos. Hier komen wereldleiders en grote bedrijven jaarlijks samen om de grote wereldproblemen op te lossen. Hét uitgelezen moment om wereldwijde ongelijkheid aan te pakken.
Ongelijkheid wereldwijd: een greep uit de feiten
- De rijkste 1% bezit 43% van alle wereldwijde financiële activa zoals aandelen, obligaties en bank- en spaartegoeden;
- Ondertussen verloren bijna 800 miljoen werknemers door de inflatie bijna een maandsalaris;
- Als de huidige economische trends doorzetten, is de wereld binnen 10 jaar de eerste biljonair ‘rijker’, maar is de armoede pas over 229 jaar verdwenen.
Ook in Nederland groeit de ongelijkheid
Bestaanszekerheid stond hoog op de agenda tijdens de afgelopen verkiezingen. Voor de gemiddelde Nederlander worden de energierekening en de boodschappen steeds lastiger te betalen. Ook de betaalbaarheid van en toegang tot zorg en huisvesting staan onder druk. Dit heeft alles te maken met de ongelijke verdeling van welvaart in Nederland.
- De CEO’s van Nederlandse multinationals harkten in een kleine week een bedrag binnen waar een werknemer met het minimumloon een jaar voor moet werken;
- Ondertussen werkte de gemiddelde Nederlander in 2022 per saldo ruim 2 weken ‘onbetaald’ door de toegenomen inflatie. Tegelijkertijd telde Nederland eind vorig jaar een recordaantal van 51 miljardairs;
- En terwijl de rijkste 1% gemiddeld 20-30% belasting betaalt, komt de gemiddelde Nederlander uit op zo’n 40%.
Geld hebben loont, werken minder
De cijfers spreken voor zich: terwijl jouw lasten stijgen en je inkomen niet meegroeit, worden de superrijken alsmaar rijker - omdát ze rijk zijn. Oneerlijk? Dat niet alleen: het is een politieke keuze. De extreem rijken, vaak CEO, geldschieter of aandeelhouder van grote bedrijven, kunnen volop investeren in bijvoorbeeld vastgoed, aandelen of een eigen bedrijf. Als de koersen stijgen of ze het huis verkopen, maken ze winst. Ondertussen betalen ze veel minder belasting dan gewone werknemers, omdat inkomen uit vermogen lager wordt belast dan inkomen uit werk. Ook de belasting op bedrijfswinsten neemt al jaren af.
Dit terwijl belastinginkomsten juist hard nodig zijn voor diensten als onderwijs en gezondheidszorg, in Nederland én wereldwijd. De rijkste mensen hebben bovendien vaak direct invloed op politici die de regels bepalen – in hun voordeel. Kortom: de superrijken voeren een strijd tegen belastingen ten koste van jouw bestaanszekerheid. Zo wordt de kloof alleen maar groter.
Eerlijkere verdeling van de welvaart
Michiel Servaes, directeur van Oxfam Novib: ‘De belofte dat meer economische groei automatisch leidt tot meer welzijn en welvaart voor iedereen is al lang verbroken. Vooral grote bedrijven en de superrijken profiteren. Niet voor niets was 'graaiflatie' het woord van het afgelopen jaar. De harde cijfers uit ons rapport leggen dit nu bloot. Politici die pleiten voor meer bestaanszekerheid moeten beseffen dat dit alleen kan door een eerlijkere verdeling van welvaart. Zonder ingrijpen zal de scheefgroei alleen maar schever worden.’
Belast de superrijken!
Vind jij dat de rijken wel wat meer mogen bijdragen om de kloof te dichten? Dan ben je beslist niet de enige: 7 op de 10 Nederlanders vindt dat de superrijken in Nederland meer belasting moeten betalen dan de rest van Nederland om zo ongelijkheid in ons land aan te pakken. Oxfam Novib vindt dat ook. Daarom roepen zij de nieuwe Tweede Kamer en de onderhandelende partijen op om de extreem rijken hoger te belasten. Doe je mee? Teken de petitie! Tienduizenden mensen gingen je al voor.
Wat Oxfam Novib vraagt van politiek Den Haag:
- Voer een vermogensbelasting in voor de superrijken;
- Belast inkomen uit vermogen en inkomen uit arbeid gelijk;
- Verhoog de winstbelasting voor bedrijven.
Tijd voor eerlijke belastingen wereldwijd
Ook wereldwijd zetten zij zich in voor een eerlijkere verdeling van de welvaart. Ze lobbyen voor vermogensbelasting op internationaal niveau, strijden tegen belastingontwijking en werken in armere landen met onze partners aan de verbetering van het belastingsysteem en het monitoren van belastinguitgaven aan zorg, onderwijs en werkgelegenheid. Meer over hun strijd voor eerlijke belastingen lees je hier.
Bron: Oxfam Novib