Onderzoek VluchtelingenWerk: noodopvanglocaties voor asielzoekers schieten nog steeds tekort
De asielopvang in Nederland schiet ernstig tekort. De crisis vindt achter gesloten deuren plaats in de (crisis)noodopvanglocaties. Ook na de gerechtelijke uitspraak die eiste dat de opvangomstandigheden werden verbeterd. Nu, een jaar later, is weinig tot niets veranderd. Dat blijkt uit recent onderzoek van VluchtelingenWerk. Daarin staan de ervaringen van asielzoekers die dagelijks in deze schrijnende omstandigheden leven centraal.
Ongeveer 32,5% van de mensen met recht op opvang verblijft in (crisis)noodopvanglocaties, vaak geïmproviseerde plekken zoals sporthallen. VluchtelingenWerk deed onderzoek bij 22 (crisis)noodopvanglocaties (hierna: locaties) aan de hand van de gestelde kwaliteitseisen volgens het Europees recht. Ze spraken voor hun onderzoek Gevlucht of vergeten? 92 bewoners in de noodopvang. Conclusie: de meerderheid van de locaties voldoet nog steeds niet aan Europese eisen. Omstandigheden zijn nog steeds even schrijnend, of zelfs verslechterd sinds vorig jaar.
Gebrek aan slaap en privacy
Meer dan een derde van de bewoners verblijft vaak in geïmproviseerde ruimtes, zoals sporthallen. Op de helft van de bezochte locaties bieden slaapruimtes geen rust en privacy. Mensen slapen met tien tot wel honderd bewoners in dezelfde ruimte. Er is constant geluidsoverlast.
’Met tien mensen in een ruimte slapen is echt heel moeilijk. Als je geluk hebt heb je een bed bij het raam, dan heb je nog wat frisse lucht’ Mahmoud
Weinig aandacht voor gezondheidszorg
In de noodopvang verblijven kwetsbare mensen, waaronder mensen met ernstige gezondheidsproblemen en zwangere vrouwen. Op bijna de helft van de locaties is geen gezondheidszorg aanwezig, op achttien plekken is volgens bewoners geen psychologische hulp beschikbaar, terwijl de behoefte hieraan groot is.
Twintig procent van de geïnterviewde inwoners is niet vooraf aan hun verblijf medisch gescreend. En de mensen die op basis van medische screening een verzoek tot overplaatsing ontvangen, blijven in deze ongeschikte omstandigheden.
’Ik slik antidepressiva. Maar de omstandigheden hier maken het erger voor mij. Ik krijg geen psychische hulp en het wordt steeds erger. Ik krijg slaapmedicatie maar dat werkt niet meer’ Selim
Vuile wc's en kapotte douche
Op veertien locaties is de hygiëne van het sanitair ondermaats, vooral omdat soms wel honderd mensen gebruik moeten maken van een beperkt aantal toiletten en douches.
’Mijn dochtertje van vijf wil geen water meer drinken, want ze begrijpt dat als ze water drinkt, dat ze dan naar het toilet moet en dat vindt ze vies. Soms zit er overal plas en poep als je binnenloopt’ Zeynep
Slechte en onvoldoende voeding
Voorzieningen om te koken zijn bijna overal ongeschikt. Op locaties waar bewoners niet zelf kunnen koken maar maaltijden verstrekt krijgen, is het eten niet gevarieerd, van slechte kwaliteit en soms te weinig.
’Mijn dochter was duizelig op school en moest overgeven. Toen we een medische check deden zei de dokter dat het komt omdat ze te weinig eet. Alle kinderen vinden het eten hier vies’ Khaled
Kinderen kunnen niet veilig spelen
Op de meerderheid van de locaties ontbreken veilige speelruimtes, waardoor het voor ouders moeilijk is om kinderen voldoende veiligheid te bieden. Ouders maken zich zorgen over het welzijn van hun kinderen, die versomberen, weinig eten en gewicht verliezen.
’Vroeger had mijn dochter een eigen kamer en wilde ze veel alleen doen zonder mij. Nu is ze heel aanhankelijk en wil ze alleen bij mij zijn’ Zeynep
Oproep aan de politiek
De resultaten zijn – op zijn zachts gezegd- zorgelijk. Zonder structurele maatregelen duurt de schrijnende situatie waar bewoners in verkeren uitzichtloos voort. En dat is mensonterend. De overheid schendt hiermee haar verplichting te zorgen voor een adequate menswaardige opvang voor asielzoekers. VluchtelingenWerk roept op tot onmiddellijke actie om de situatie te verbeteren.
Frank Candel, bestuursvoorzitter van Vluchtelingenwerk: ‘Zolang er geen spreidingswet komt, blijft het openen en sluiten van (crisis)noodopvanglocaties onvermijdelijk. Dat is zorgelijk want deze plekken zijn niet geschikt voor langdurig verblijf. De Tweede Kamer heeft nu de kans om deze situatie te veranderen door de spreidingswet niet controversieel te verklaren. Nieuwe verkiezingen zouden niet in de weg moeten staan voor het realiseren van structurele en goede opvang.'
Lees hier het rapport van VluchtelingWerk Nederland Gevlucht en vergeten?